Impact corona goed zichtbaar in OV-cijfers regio Utrecht over 2021

REGIO > Vorig jaar waren corona en de gevolgen van de maatregelen in het Utrechtse openbaar vervoer nog goed merkbaar. Er waren veel minder reizigers in onze bussen en trams. Toch is er ook goed nieuws: dankzij U-Flex is er vaker en meer OV beschikbaar in delen van onze provincie. Dit blijkt uit de verschenen Jaar- en Trendrapportage 2021 met cijfers over het openbaar vervoer in de provincie Utrecht.

Deze Jaar- en Trendrapportage staat net zoals de voorgaande editie in het teken van de gevolgen van de coronapandemie. Door de pandemie en de lockdown waren er fors minder reizigers, met name tot en met augustus 2021. In september van dat jaar namen de reizigersaantallen weer iets toe maar in november 2021 stopt dit herstel door aanscherping van de coronamaatregelen. Waren er in 2019 nog 62,6 miljoen instappers bij beide vervoerders, dit is in 2020 gedaald tot 31 miljoen om vervolgens het jaar erop licht te stijgen tot 33 miljoen.
De opbrengsten zijn minder gedaald: veel mensen zegden hun abonnement op en als ze reisden, deden ze dat tegen vol tarief. Het OV-aanbod is (ondanks de gedaalde vraag) ook in 2021 grotendeels intact gebleven. Conform landelijke afspraken is de dienstregeling slechts beperkt afgeschaald.

In de Jaar- en Trendrapportage ontbreken gegevens over reizigerswaardering omdat het onderzoek wegens aangescherpte coronamaatregelen niet volledig uitgevoerd kon worden. Niettemin rapporteert de provincie Utrecht zo goed als mogelijk op dezelfde wijze als voorgaande jaren over het openbaar vervoer.

Uitbreiding U-Flex

In december 2021 is U-Flex gestart in de regio Bilthoven. Dit is een flexibele manier van het aanbieden van openbaar vervoer. Er rijden al U-Flexlijnen in Utrecht-Noord West-Maarssen, Vijfheerenlanden en Houten. In plaats van vaste buslijnen die langs een vaste volgorde van bushaltes rijden, wordt er nu ook in Bilthoven gereden met kleinere busjes zonder vaste route. Reizigers boeken hun reis een half uur van tevoren in een app of via de telefoon en worden dan naar de gewenste halte gebracht. Er is nu gedurende een veel groter deel van de dag OV beschikbaar dan voor de invoering van U-Flex.

Rituitval

De rituitval van de bus is ten opzichte van 2020 licht gestegen. Een belangrijke oorzaak hiervoor was het hoge ziekteverzuim onder personeel door corona. Door de reeds genoemde lichte afschaling van de dienstregeling heeft U-OV de rituitval binnen de perken kunnen houden. Er was in totaal minder personeel nodig om de dienstregeling uit te voeren. De rituitvalcijfers van de tram ontbreken in de rapportage, vanwege technische issues met de ritregistratie. Dit wordt met de vervoerder verder uitgezocht om te borgen dat voor latere jaren wel betrouwbare getallen te noemen zijn.

Stiptheid

Reizigers vinden het belangrijk dat de bus op de geplande tijd komt. Stiptheid is dan ook een belangrijke indicator van de kwaliteit (betrouwbaarheid) van het OV. Bij U-OV dat de lijnen in en om de stad verzorgt, is de stiptheid van de bussen in 2021 verbeterd ten opzichte van het jaar daarvoor. Vooral het te vroeg rijden was toen een probleem, een probleem dat inmiddels verholpen is doordat het weer drukker geworden is op de weg. De toegenomen drukte zorgt er echter ook weer voor dat ook een flink aantal bussen te laat op de halte arriveert.

Bij Syntus Utrecht, die de meer regionale lijnen verzorgt, is de punctualiteit in 2021 licht gedaald ten opzichte van 2020, maar nog steeds aanmerkelijk hoger dan de in de jaren voor 2020. Dit komt waarschijnlijk omdat het ook in 2021 minder druk was op de weg door de coronamaatregelen.

Aantal instappers

Het aantal instappers bij U-OV is in 2021 licht gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Het blijft echter ver achter bij de aantallen die in de jaren daarvoor gehaald werden. De tram kende wel een sterke stijging, maar dat kwam met name doordat de grootschalige verbouwingen die in 2020 hebben plaatsgevonden in 2021 afgerond waren. Ook het aantal kilometers dat reizigers aflegden is ten opzichte van 2020 licht gestegen (van 193 miljoen naar 207 miljoen kilometer), maar blijft ten opzichte van 2019 (387 miljoen) nog ver achter.

Incidenten in het OV

Het aantal incidenten is gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Het hogere aantal incidenten bij U-OV ten opzichte van Syntus is deels te verklaren doordat ook incidenten gezien via cameratoezicht op de tramhaltes meegeteld worden. Ook in 2021 waren de corona-maatregelen aanleiding voor veel incidenten.